Drupal vraag en antwoord

Drupal is een gratis beschikbaar open-source Content Management Systeem (CMS) en applicatie framework. Het is een flexibel, gebruiksvriendelijk, krachtig en schaalbaar systeem dat wordt ingezet door groot- middel- en in mindere mate ook door kleinbedrijf. Drupal wordt gebruikt om websites en applicaties mee te ontwikkelen.
https://www.atom.nl/drupal

Atom gebruikt Drupal voor het realiseren van de digitale doelstellingen van haar opdrachtgevers. Al ruim 10 jaar heeft Atom de focus op Drupal ontwikkeling voor omgevingen zoals corporate Drupal websites, webshops, portals, apps, intranetten, mijn-omgevingen en koppelingen. Atom is leverancier en partner voor ambitieuze bedrijven die willen digitaliseren, optimaliseren of automatiseren. Atom is jouw partner voor Drupal websites en applicaties!
https://www.atom.nl/drupal-ontwikkeling

De nieuwste versie van Drupal is Drupal 11, met de release datum op 2 augustus. Andere actieve versies op dit moment zijn Drupal 10 met een End-of-life (EOL) datum per juni 2026.
https://www.atom.nl/drupal-versies

Nee, Drupal 7 is End-of-life (EOL) per 5 januari 2025. Dit betekent dat op dit moment er geen security updates en andere releases meer uitkomen. De overstap van Drupal 7 naar Drupal 11 betreft een volledige herbouw.
https://www.atom.nl/advies-drupal-7-end-of-life

Ja, want hoewel Drupal 10 een End-of-life datum in 2026 heeft, is Drupal 10 eenvoudig te upgraden naar Drupal 11. Wel moet bij het schrijven van maatwerk Drupal modules en het gebruik van Drupal 10 modules uit de community, opgelet worden dat deze ook werken voor Drupal 11. Het is mogelijk direct in Drupal 11 te ontwikkelen als wordt voldaan aan de omgeving vereisten en de benodigde community modules van Drupal 10 ready of compatible zijn.

De End-of-life datum van Drupal 10 is in juni 2026, de End-of-life datum van Drupal 7 is geweest, namelijk 1 januari 2025. Afhankelijk van de huidige Drupal versie is het verstandig een aantal maanden voor de End-of-life datum over te zijn op Drupal 11.

Dit moment is afhankelijk van de huidige Drupal versie waarmee wordt gewerkt en de grootte en complexiteit van het platform. De overgang van Drupal 10 naar Drupal 11 is een stuk eenvoudiger dan de overstap van Drupal 7 naar een van de nieuwe Drupal versies. Wij adviseren om Drupal 7 omgevingen zo snel mogelijk te migreren naar Drupal 11, eventueel met een tussenstap naar Drupal 10. Drupal 10 omgevingen kunnen over naar Drupal 11 wanneer de community modules een versie 11 beschikbaar hebben en maatwerk modules voor Drupal 11 zijn voorbereid.
https://www.atom.nl/advies-drupal-7-end-of-life

Via de Drupal module pagina op Drupal.org kan worden gezocht en gefiltered op modules die klaar zijn voor Drupal 11. Ook op de pagina van de betreffende module wordt een icoon en bericht getoond wanneer de module Drupal 11 ready of compatible is.

Drupal 11 is als het ware een opgeschoonde versie van Drupal 10, zoals Drupal 10 dat van Drupal 9 was. Drupal 11 zal dan ook dezelfde functionaliteit hebben als de laatste minor release van Drupal versie 10. Drupal 10 heeft een End-of-life (EOL) datum in juni 2026, doorontwikkeling van Drupal zal de komende jaren in Drupal 11 zijn.

Nee, de keuze voor Drupal is zeker niet afhankelijk van de grootte van een bedrijf. Al zijn er voor kleinere, informatieve websites andere CMS systemen, zoals Wordpress die beter aansluiten; zeker wanneer je gebruik wilt maken van standaard templates. Maar wil je meer dan enkel online aanwezigheid dan is Drupal al snel de beste keuze.

Drupal is zeker niet ingewikkeld om te gebruiken. Als Atom leveren wij naast eenvoudigere websites ook zeer uitgebreide en geavanceerde omgevingen. Een training blijkt zelden noodzakelijk, het systeem is zeer intuïtief! Met het uitkomen van nieuwe Drupal 11 updates zal de gebruiksvriendelijkheid van Drupal steeds verder toenemen.

Wij denken hierbij aan twee oorzaken. Vroeger bij Drupal 7 en eerdere versies was de standaard beheerdersinterface een stuk kaler en inderdaad ook ingewikkelder, vandaar de reputatie. Maar, doordat de community steeds goed luistert naar de behoefte van de doelgroep, werd het systeem met Drupal 8 naar 9,10 en nu 11 steeds gebruiksvriendelijker Een andere reden is dat veel partijen Wordpress kennen en het simpelweg even wennen is aan iets nieuws. Eenmaal kennis gemaakt met Drupal blijkt dit systeem veel meer vrijheid en mogelijkheden te bieden.

Absoluut, zelf een kleine informatieve website bouwen met Drupal is vrij eenvoudig. Voor grotere en complexere omgevingen adviseren wij wel een Drupal bureau, zoals Atom, in de arm te nemen.

Drupal heeft ook als ambitie uitgesproken dat met de komst van nieuwe Drupal versies, zoals Drupal 11, Drupal 12 etc. er meer gewerkt zal worden naar ambitieuze sitebuilders als doelgroep. De naam van dit initiatief is Drupal Starshot.

Drupal is de keuze voor bedrijven met ambities die verder gaan dan alleen online zichtbaarheid en op zoek zijn naar een optimale online ervaring. Dat wil absoluut niet zeggen dat je geen kleine, eenvoudige informatieve Drupal website kan of moet bouwen, maar Drupal komt het best tot zijn recht bij bedrijven een corporate website, webshop, portal, webapplicatie, intranet of mijn-omgeving wensen.

Drupal is een krachtig en open-source platform dat vrij te gebruiken en aanpasbaar is zonder licentiekosten, wat overstappen tussen leveranciers eenvoudig maakt. Het is mobielvriendelijk en schaalbaar, geschikt voor zowel kleine websites als complexe webapplicaties met hoge bezoekersaantallen. Dankzij zijn hoge prestaties, flexibiliteit en uitgebreide uitbreidbaarheid biedt Drupal volledige controle over functionaliteit en design. Het platform is veilig, wordt actief onderhouden met maandelijkse updates en beschikt over een gebruiksvriendelijke interface voor efficiënt contentbeheer. Met duizenden beschikbare modules en naadloze integraties met externe systemen is maatwerk eenvoudig te realiseren. Drupal is API-first en geschikt voor headless toepassingen, ondersteunt meertaligheid en multisitebeheer, en fungeert als solide basis voor zowel websites als applicaties. Toegankelijkheid en SEO zijn ingebouwd in de kern, en een betrokken wereldwijde community - waar Atom actief aan bijdraagt - zorgt voor voortdurende innovatie en ondersteuning.

Drupal heeft haar distributie van modules gecentraliseerd heeft een unieke aanpak ten opzichte van de concurrentie. Het Drupal Security Team bestaat uit ruim 30 developers en zij rapporteren, schrijven richtlijnen voor veilige code, onderhouden, ondersteunen en zien toe op de Security advisory process and permissions policy. Dat maakt Drupal een zeer veilig CMS.

Puur kijkend naar de core is Drupal misschien vergelijkbaar met andere systemen, maar het zijn juist de plugins en modules van derden die andere systemen zo kwetsbaar en onveilig maken.De controle op processen vanuit de community, dus de software van derden, maakt Drupal uniek en zoveel veiliger

Ja, je loopt het risico gehacked te worden. Drupal communiceert transparant en openlijk over lekken, samen met de oplossing, in de Drupal core en Drupal modules. Een hacker kan gebruik maken van die informatie op websites die niet onderhouden worden.

Drupal 11 maar eigenlijk ook alle versies vanaf Drupal 8 hebben een hele nieuwe architectuur en technische basis. Een overgang van Drupal 7 naar Drupal 11 betreft een volledige herbouw van de Drupal website of applicatie.

EOL staat voor End-of-life, de datum waarop een bepaalde versie van Drupal niet langer ondersteund wordt door de Drupal community. Er komen dan geen security updates en andere releases meer uit voor de betreffende versie. De EOL van Drupal 7 was op 5 januari 2025 en de EOL van Drupal 10 is in juni 2026. Andere versies van Drupal worden al niet meer ondersteund.

Voor een Drupal 11-website heb je bij voorkeur managed hosting nodig die geoptimaliseerd is voor Drupal, met ondersteuning voor PHP 8.3+, Composer, Drush en caching. Voor grotere of complexe projecten is VPS- of cloudhosting ook een optie. Shared hosting wordt afgeraden vanwege beperkte flexibiliteit en performance.

Elk CMS heeft zijn voor- en nadelen. Als Drupal specialist zou ons antwoord hierop niet objectief zijn. Wij adviseren Wordpress voor kleine informatie gedreven omgevingen en Drupal voor Corporate websites, webshops, mijn-omgevingen en meer.
https://www.atom.nl/drupal-vs-wordpress

Drupal is een API-first CMS. Drupal gaat in de architectuur en ontwikkeling eerst uit van een volledige werking met API, maar levert out-of-the-box ook een traditionele (coupled) presentatielaag. Er zijn drie manieren waarop je een Drupal website kan opzetten: traditioneel, Headless en Decoupled.
https://www.atom.nl/drupal-headless

Een Drupal module is een uitbreiding op de functionaliteit, standaard beschikbaar bij het downloaden van het Drupal CMS. Een module kan geschreven en aangeboden worden door de community of er kan maatwerk worden ontwikkeld door een Drupal specialist.

Drupal maakt gebruikt van de programmeer/scripttaal PHP. Drupal versie 11 vereist het gebruik van PHP 8.2 of hoger.

Drush is een command line/terminal tool, waarmee kleine scripts en bepaalde Drupal opdrachten kunnen worden uitgevoerd voor het beheren van een Drupal website. Vanwege de snelheid en het gebruikersgemak is dit een zeer populaire Drupal developer tool.

Caching wordt gebruikt om Drupal websites en applicaties sneller aan de bezoeker te serveren voor, een supersnelle gebruikservaring. Drupal caching mogelijkheden zijn Opcode caching, Database caching en caching op de webserver (Drupal hosting).

Bigpipe caching wordt ingezet voor een supersnelle gebruikerservaring van Drupal websites. Dit mechanisme wordt bijvoorbeeld ook door Facebook gebruikt voor caching. Waar normaal gesproken de pagina van de Drupal website door de server pas naar de bezoeker wordt verzonden als deze volledig is opgebouwd, worden met Bigpipe caching eerst de statische onderdelen gestuurd die de gebruiker op dat moment op de Drupal website kan zien, zoals de header, het menu en een eerste stuk content. De rest van de pagina, dynamische data en verdere invulling, worden later verstuurd. Daardoor is het mogelijk een Drupal website, waarvoor 3-4 seconden nodig zijn, voor het gevoel van de gebruiker binnen een halve seconde (0,5 sec) volledig op het scherm weer te geven, terwijl ongemerkt de rest van de pagina wordt opgebouwd en getoond.

Door Atom veel gebruikte Drupal modules zijn de Paragraphs, webform, Pathauto en Metatag module. Andere in de Drupal community populaire modules zijn Admin Toolbar, Redirect, Simple XML sitemap & Field Group module.

Het is absoluut mogelijk Drupal 11 nu al te gebruiken voor het ontwikkelen van Drupal websites en applicaties. Het is wel raadzaam om voor de start van het ontwikkelen met Drupal 11 te onderzoeken hoeveel van de benodigde modules al in Drupal 11 beschikbaar zijn. De uitkomst zou, vanwege tijd en budget, een overweging kunnen zijn om toch eerst in Drupal 10 te ontwikkelen en later over te gaan naar Drupal 11.

Drupal integreert goed met andere systemen zoals een CDN, CRM, ERP, SSO. Eigenlijk met alles, zolang er een API beschikbaar is. Drupal zelf is API-first en met ingebouwde REST services.

Ja, met Drupal Commerce, de volwassen ecommerce oplossing van Drupal, kunnen professionele en succesvolle Drupal webshops worden ontwikkeld. Drupal Commerce en Drupal modules waarmee uitbreidbaar, maken het ook mogelijk webshop functionaliteit zoals betalingen aan te bieden in niet-reguliere webshop omgevingen, bijvoorbeeld het boeken van een accommodatie, afsluiten van een abonnement of kopen van credits.

Achter Drupal zit de non-profit organisatie genaamd The Drupal Association, toegewijd om de ontwikkeling van Drupal als software project uit te zetten en voort te stuwen, de Drupal community te ondersteunen en de groei van beide te stimuleren. De Drupal Association wordt gefinancierd door de Drupal community, waar Atom als Drupal webbouwer onderdeel van is.

Drupal heeft een duidelijke roadmap en een zeer actieve en toegewijde community van ongeveer 1,4 miljoen ontwikkelaars. Met zo’n 10% daarvan als actieve ontwikkelaars van de, via drupal.org beschikbare Drupal core en aanvullende modules, heeft Drupal een zeer stevige achterban en flinke doorontwikkelcapaciteit. De roadmap van Drupal core wordt uitgezet door The Drupal association.

Drupal maakt op dit moment de beweging van meerdere major versies naar slechts één versie, Drupal 9, 10, nu 11 en straks 12 en zo door. Een van de voordelen die wij hiervan zien is dat een gedeelte van de community niet blijft hangen in oude Drupal versies, waardoor meer Drupal modules sneller en eerder klaar zijn voor de nieuwe versie. Het resultaat is een nog betere ondersteuning en doorontwikkeling van de op dat moment geldende Drupal versie.

Drupal is onder andere door haar sterke rollen- en rechten systeem, maar ook vanwege haar basis architectuur, uitermate geschikt voor een multisite omgeving zoals we dat noemen; het beheer van zowel de content als ook de front-end vanuit een Drupal installatie. De reden voor een Drupal multisite omgeving is vaak het willen publiceren van meerdere websites die op elkaar lijken en/of steeds dezelfde functionaliteit of inhoud gebruiken en beheren. Een voorbeeld is een politieke partij waar per regio of gemeente een eigen lokale partij website nodig is.

De belangrijkste kenmerken van open-source CMS Drupal zijn veiligheid, meertaligheid, modulaire uitbreidbaarheid, en het krachtige Drupal core rollen- en rechtensysteem. In combinatie met workflow modules maakt het Drupal zeer geschikt voor uitgebreide en hoogstaande omgevingen met het doel te digitaliseren, automatiseren en het beheren van content.

Voor zoekmachine optimalisatie (SEO) adviseren wij de volgende Drupal modules: Pathauto, Metatag, XML Sitemap, Redirect en eventueel Yoast SEO.

Drupal 8 en nieuwere versies zoals Drupal 9 kunnen content aanbieden als een dienst, ofwel Content-as-a-Service (CaaS). Bij deze Drupal versies staat content los van presentatie, waardoor deze op elk gewenst kanaal en formaat kan worden gepresenteerd. De content-as-a-service consumer (kanaal) en niet Drupal bepaalt op dat moment de visuele weergave van de presentatie. Via de ingebouwde REST services (API) kan content aan consumers worden ontsloten.

Ja, met Drupal kan je zeker grote meertalige Drupal websites bouwen. In Drupal 7 waren voor een meertalige Drupal website nog diverse extra modules nodig, maar vanaf Drupal 8 is meertaligheid onderdeel van Drupal core en dus ook in Drupal 11. Met de opname van meertaligheid in de core van Drupal is de integratie met Drupal functionaliteit verbeterd en in zijn geheel een stuk gebruiksvriendelijker en eenvoudiger geworden. Onder andere de taaldetectie en het schakelen tussen verschillende talen is verbeterd.

De End-of-life datum van Drupal 10 is juni 2026. Met de nieuwe architectuur van Drupal 10 en 11 is het heel eenvoudig om naar volgende versies te upgraden. De overgang van Drupal 7 naar Drupal 11 wordt daarom ook wel The Last Big Migration genoemd.

Een Drupal migratie houdt in dat alle functionaliteit, inhoud, gebruikers, content weergave en eventueel design worden overgezet van een oudere Drupal versie, of een ander CMS, naar een nieuwe Drupal versie. Soms zijn er tools beschikbaar om systemen te migreren. Van Drupal 7 naar Drupal 11 of later betreft een volledige herbouw van functionaliteit, ook wel handmatige migratie. Enkel inhoud zoals content en gebruikers kunnen hierbij geautomatiseerd meegenomen worden.

Net als de overstap van Drupal 7 naar Drupal 8 of later een volledige herbouw van functionaliteit betreft, is dat ook zo voor migreren vanuit een niet-Drupal CMS, zoals bijvoorbeeld Wordpress, naar Drupal. Hoewel functionaliteit dus niet meegenomen kan worden naar je nieuwe Drupal website zijn, zeker voor de bekende CMS systemen, vaak wel tools voor het overzetten van content (inhoud van je website) beschikbaar. Zo niet, dan is dit altijd met maatwerk te realiseren.

Een eenvoudige Drupal website met minimale functionaliteit, Minimal Viable Product(MVP) of rapid prototype/proof of concept, voor een applicatie van ongeveer 3-4 weken werk, ofwel 120-160 uur kost ongeveer 10.000 tot 15.000 euro. Voor grote corporate Drupal websites, webshops, portals, apps, intranetten en mijn-omgevingen liggen de kosten hoger, afhankelijk van de benodigde hoeveelheid maatwerk werkzaamheden. Een dergelijke Drupal website of applicatie kan 25.000 euro kosten maar ook 100.000 euro of meer.

Een MVP (wat staat voor Minimal Viable Product) is een eerste versie van een Drupal website of applicatie. Bij het ontwikkelen van een nieuw product is het verstandig zo snel mogelijk met een eerste versie (MVP) live te gaan, te testen met echte gebruikers en op basis van feedback en inzichten de Drupal website of applicatie door te ontwikkelen.

Nederland kent zeker meer dan 100 bureaus en een duizenden developers. Stichting Drupal Nederland rapporteert 4 platinum partners, waaronder Atom, 21 Drupal Goud partners en 13 Drupal zilver partners. Dit is echter geen officiële of volledige telling van Drupal bureaus in Nederland.

Daar kunnen we natuurlijk niet objectief op reageren, maar Atom is een meervoudig prijswinnende ontwikkelaar van hoogstaande Drupal websites en applicaties in opdracht van ambitieuze bedrijven die op zoek zijn naar vooruitgang (groei, besparing, optimalisatie). Wij bouwen Drupal website, applicaties en omgevingen zoals: corporate websites, portals, workflow-tools, apps, intranetten, mijn-omgevingen en koppelingen. Het team bestaat uit meer dan 10 developers, waarvan de senior developers zich mogen rekenen tot de absolute Drupal top van Nederland.

De Drupal splash Award is een jaarlijkse prestigieuze Drupal prijs voor de beste Nederlandse en Vlaamse Drupal projecten.

Drupal is absoluut responsive en zelfs mobile first. Dat wil zeggen: gebouwd vanuit de gedachte dat mobiel het belangrijkst voor je doelgroep is en daarna desktop.

Met de nieuwe architectuur sinds Drupal 8 is het eenvoudiger om naar volgende versies te upgraden. De overgang van Drupal 7 naar een hogere Drupal versie wordt ook we de Last Big Migration genoemd. Hoewel ook Drupal 7 met een levensduur van 14 jaar als toekomstbestendig bestempeld mag worden gaan de nieuwe Drupal versies daarin nog een stapje verder en zal het vanuit Drupal niet langer nodig zijn de volledige website te vervangen.

Het aantal Drupal 11 websites neemt snel toe en dat is niet zo vreemd, want de overgang van Drupal 10 naar Drupal 11 is in veel gevallen eenvoudig en de end of life komt snel dichterbij.

De releasedatum of release date van Drupal 11 vond plaats op 2 augustus 2024.